W tej części odpowiemy sobie na pytania: Po co się w zasadzie robi te uprawnienia? Co to jest BSP, UAV, RPA? Czym się różni VLOS od BVLOS? Co to jest ten TOM?
Po co w zasadzie robić te uprawnienia?
Zacznijmy od najważniejszego. Nie każdy kto chce latać „dronem”, musi uprawnienia posiadać. Jeżeli chcesz sobie po prostu polatać dla zabawy, a zwłaszcza jeśli masz „drona” lżejszego niż 600 g, to nie musisz. Powinieneś jednak znać zasady obowiązujące Cię w przestrzeni powietrznej (to gdzie latać możesz a gdzie nie – np. na swiatdronow.pl jest to opisane całkiem przystępnie).
Generalnie są 3 główne powody (poza ogólną chęcią lepszego poznania dla których ludzie decydują się na robienie uprawnień:
- Możliwość wykorzystania komercyjnego. Bez tych uprawnień wykonywanie zdjęć oraz nagrań w celach innych niż hobbystyczne nie jest legalne. Oczywiście raczej nie ma co spodziewać się wizyty CBŚP po obleceniu komuś wesela, ale jeżeli myśli się na poważnie np. o wykonywaniu prac geodezyjnych bądź inspekcji, to należy się spodziewać tego, że wykonawca zechce sprawdzić czy mamy do tego stosowne uprawnienia.
- Możliwość uzyskiwania zgody na loty np. w pobliżu lotnisk. Mam tutaj na myśli loty w odległości <6 km od portów lotniczych (Okęcie, Balice, Pyrzowice itd.). Bez uprawnień szanse na uzyskanie takiej zgody maleją. Znacząco.
- Loty bliżej ludzi i mienia. Generalnie przepisy dotyczące lotów „dronami” cięższymi niż 600 g w celach rekreacyjnych i sportowych są dość restrykcyjne (konieczność zachowania odległości poziomej 30 m od osób, pojazdów,budynków oraz 100 m od zgromadzeń i granic zabudowy miejscowości). Jeżeli chcemy legalnie latać bliżej, to uprawnienia są jedyną możliwością.
VLOS, BVLOS – co to znaczy?
Nie zagłębiając się bardzo w szczegóły (przyjdzie na to czas):
- VLOS (ang. Visual Line of Sight) oznacza lot w zasięgu wzroku operatora – operator musi w każdym momencie lotu obserwować „drona” i potrafić zlokalizować go nieuzbrojonym okiem. Może mu w tym pomagać obserwator.
- BVLOS (ang. Beyond Visual Line of Sight) oznacza lot poza zasięgiem wzroku operatora – operator nie jest w stanie określić pozycji „drona” na podstawie obserwacji z powodu np. zbyt dużej odległości bądź wylecenia za przeszkodę.
W przepisach nie ma określonej jednoznacznej odległości od jakiej zaczyna się BVLOS – jest to sprawa indywidualnej oceny.
To zdecydowanie jest lot BVLOS.
BSP, RPA, UAV – co to właściwie jest?
Jeżeli to czytasz, to zapewne zdarzyło Ci się usłyszeć bądź przeczytać w jakimś kontekście słowo „dron” – choćby czytając akapit powyżej. Jest to jednak dość potoczne określenie, którego w przepisach oraz w literaturze raczej się nie uświadczy w tym znaczeniu. Zamiast tego w przepisach polskojęzycznych występują takie określenia jak:
- BSP – Bezzałogowy Statek Powietrzny – to określenie będzie się pojawiało nagminnie w tych materiałach.
- Model Latający (określenie wykorzystywane na BSP używane do lotów rekreacyjnych i sportowych).
W publikacjach i przepisach anglojęzycznych można się natknąć na takie określenia:
- UAV – znów Bezzałogowy Statek Powietrzny, tyle, że po angielsku (Unmanned Aerial Vehicle). Dlatego operatorów „dronów” dość powszechnie określa się jako UAVO (Unmanned Aerial Vehicle Operator);
- UAS – Bezzałogowy System Powietrzny (Unmanned Aerial System). Zwykle używany w znaczeniu: „dron” + aparatura nim sterująca.
- RPA – Zdalnie Sterowany Statek Powietrzny (Remotely Piloted Aircraft)
- RPAS – System Zdalnie Sterowanego Statku Powietrzneg (Remotely Piloted Aircraft System) – znów maszyna latająca + kontroler naziemny
W toku kursu bardzo często będzie się też pojawiało jeszcze jedno określenie:
- MR – wielowirnikowiec (multirotor). Jest to taki BSP, który ma więcej niż dwa obracające się śmigła, które obracają się w płaszczyźnie równoległej do podłoża (w dużym skrócie). Np. DJI Phantom,
Każdy MR to BSP, ale nie każdy BSP to MR – istnieją np. samoloty czy helikoptery bezzałogowe.
Parrot Disco – przykład BSP, który nie jest MR
Jakie warunki muszą być spełnione, żeby coś nazwać BSP?
Są w zasadzie 4 warunki, żeby móc coś nazwać BSP, RPA lub UAV (w myśl konwencji Chicagowskiej). Urządzenie:
- musi być statkiem powietrznym (tj. unosić się w powietrzu);
- nie może wymagać do lotu załogi obecnej na pokładzie (tzn. operator musi się znajdować poza urządzeniem);
- nie może mieć możliwości zabierania pasażerów;
- musi być pilotowany zdalnie przez operatora lub wykonywać lot autonomicznie.
DJI Phantom – jest BSP (lata, nie wymaga załogi na pokładzie, nie może zabierać pasażerów, musi być pilotowany zdalnie)
Czerwony balon – nie jest BSP (lata, nie wymaga załogi na pokładzie, nie może zabierać pasażerów, ale jego lot nie jest sterowalny)
„Drone motorcycle”- wbrew nadanej mu w Internecie nazwie nie jest BSP (lata, jego lot jest sterowalny przez pilota/operatora, ale jest on zaprojektowany do sterowania nim z jego pokładu)
Co to jest TOM?
O ile masa małych BSP zasilanych z akumulatorów nie zmienia się raczej w trakcie lotu, o tyle w przypadku samolotów i helikopterów wyposażonych w silniki spalinowe masa zmienia się diametralnie. W związku z tym wprowadzono pojęcie:
TOM – TakeOff Mass (rzadziej TOW – TakeOff Weight) – jest to masa BSP w momencie startu. To do niej odnoszą się przepisy dotyczące m.in. uprawnień na lot danym BSP oraz możliwości lotów w danym miejscu. Generalnie można wyróżnić na razie 4 przedziały TOM:
- <600 g
- <5 kg
- <25 kg
- <150 kg
Mavic Air – przykład BSP o TOM <600 g.
Barracuda (zaprojektowany przez polską firmę uAvionics) – przykład BSP o TOM<25 kg
Czasami można się spotkać także z określeniem MTOM – Maximum TakeOff Mass – jest to maksymalna masa BSP w momencie startu, z którą BSP może wykonać bezpieczny lot.
Sprawdź ile zapamiętałeś
~Daniel